Ktoś, kto łączy ze sobą dwa światy – świat artysty teatru i świat
widza. Artysta zapomina czasem, dla kogo tworzy. Język współczesnego
teatru staje się coraz bardziej hermetyczny i zamknięty
dla widowni, która go nie czyta, która mówi innym językiem.
Z drugiej strony, młodzi ludzie coraz bardziej oddalają się od realnego
kontaktu w stronę wirtualnych przestrzeni, kiedy coraz trudniej jest im
skoncentrować się na konkretnym obrazie, bo są przyzwyczajeni do wielu
bodźców jednocześnie.
Pedagog teatru to pośrednik, mediator między sceną a widownią. Buduje
wspólną przestrzeń między dwiema rzeczywistościami – twórcy
i odbiorcy. Pozwala odbiorcy na bycie twórczym i otwiera twórcę na
odbiór reakcji widowni. Nie tłumaczy widzowi, „co artysta miał na myśli”,
nie opowiada o interpretacji spektaklu. Działanie pedagoga teatru polega
na wprowadzeniu widza w estetykę teatralną, na czystym działaniu teatralnym,
które pozwala widzowi na mówienie tym samym językiem, na
czytanie kodów zawartych w przedstawieniu. Pedagog teatru zawsze
szuka punktów stycznych między światem przedstawionym w teatrze
a rzeczywistością i doświadczeniem widza. Te zabiegi mają na celu pokazanie
widzom, a zwłaszcza młodym ludziom, że teatr nie jest im obcy, że
nie jest odległy od ich rzeczywistości, że może mówić o sprawach, które są
im bliskie, są dla nich ważne.
Praca pedagoga teatru polega zatem na kształceniu świadomej widowni. Widz staje się przygotowany do pełnego uczestnictwa w spektaklu teatralnym. Dostaje narzędzia, dzięki którym czuje się ważnym i pełnoprawnym uczestnikiem dzieła teatralnego, gotowym do dialogu partnerem. Ale też praca teatralna z młodymi ludźmi jest czymś więcej – to odpowiedzialność za rozwój osobisty dzieci i młodzieży. To przestrzeń, która pomaga w rozwoju wyobraźni, pozwala na przełamanie rozmaitych barier, tak silnie czasem obecnych w pozamykanych w sobie nastolatkach. Wspólna praca teatralna uczy współpracy w grupie, pozwala każdemu na znalezienie sobie miejsca, w którym będzie się dobrze czuł. Daje możliwość podejmowania wyzwań w bezpiecznych, laboratoryjnych warunkach oraz twórczego wyrażenia siebie.
Pedagog teatru dużą wagę przywiązuje do współpracy ze szkołami – aby przekonać nie tylko uczniów, ale i nauczycieli, że wizyta w teatrze może być czymś więcej niż bezrefleksyjnym wypełnieniem obowiązku, który wynika z programu. Może być przeżyciem, na kanwie którego można podejmować ważne życiowe tematy. Istotną grupą w pracy pedagoga teatru są nauczyciele – często to oni są odpowiedzialni za regularny kontakt dzieci i młodzieży z teatrem i za jakość tego spotkania. Pedagog teatru przekonuje nauczycieli, żeby nie obawiali się spektakli trudnych, może czasem kontrowersyjnych. Żeby nie bali się tego, że „nie zrozumieją”. Pokazuje, jak wejść w język teatralny, który jest im czasami obcy. Prezentuje metody i narzędzia do pracy teatralnej z uczniami wokół tematów, których nauczyciele czasem się obawiają.
Wreszcie pedagog teatru pracuje z aktorami i reżyserami, którzy w szkole teatralnej nie dostali narzędzi do pracy z młodzieżą. Kontakt z artystami pozwala na wskazanie, w jaki sposób nawiązać relację z widzami, zwłaszcza z młodym człowiekiem, który przychodzi do teatru, często nic o nim nie wiedząc i czując się w nim obco. To burzenie stereotypów i barier między twórcą a widzem. Na efekty pracy pedagogiczno-teatralnej potrzeba czasu. Wiele instytucji teatralnych jeszcze nie prowadzi takich działań – ale to kwestia czasu. Teatr może się zamykać albo może się otwierać – na przestrzeń, która umożliwia partnerski dialog artysty z widownią. Już niedługo tylko taki właśnie teatr będzie miał swojego wiernego widza.
Akcja „Teatralne spięcie” – warszataty | fot. S. Świąder |
Praca pedagoga teatru polega zatem na kształceniu świadomej widowni. Widz staje się przygotowany do pełnego uczestnictwa w spektaklu teatralnym. Dostaje narzędzia, dzięki którym czuje się ważnym i pełnoprawnym uczestnikiem dzieła teatralnego, gotowym do dialogu partnerem. Ale też praca teatralna z młodymi ludźmi jest czymś więcej – to odpowiedzialność za rozwój osobisty dzieci i młodzieży. To przestrzeń, która pomaga w rozwoju wyobraźni, pozwala na przełamanie rozmaitych barier, tak silnie czasem obecnych w pozamykanych w sobie nastolatkach. Wspólna praca teatralna uczy współpracy w grupie, pozwala każdemu na znalezienie sobie miejsca, w którym będzie się dobrze czuł. Daje możliwość podejmowania wyzwań w bezpiecznych, laboratoryjnych warunkach oraz twórczego wyrażenia siebie.
Pedagog teatru dużą wagę przywiązuje do współpracy ze szkołami – aby przekonać nie tylko uczniów, ale i nauczycieli, że wizyta w teatrze może być czymś więcej niż bezrefleksyjnym wypełnieniem obowiązku, który wynika z programu. Może być przeżyciem, na kanwie którego można podejmować ważne życiowe tematy. Istotną grupą w pracy pedagoga teatru są nauczyciele – często to oni są odpowiedzialni za regularny kontakt dzieci i młodzieży z teatrem i za jakość tego spotkania. Pedagog teatru przekonuje nauczycieli, żeby nie obawiali się spektakli trudnych, może czasem kontrowersyjnych. Żeby nie bali się tego, że „nie zrozumieją”. Pokazuje, jak wejść w język teatralny, który jest im czasami obcy. Prezentuje metody i narzędzia do pracy teatralnej z uczniami wokół tematów, których nauczyciele czasem się obawiają.
Wreszcie pedagog teatru pracuje z aktorami i reżyserami, którzy w szkole teatralnej nie dostali narzędzi do pracy z młodzieżą. Kontakt z artystami pozwala na wskazanie, w jaki sposób nawiązać relację z widzami, zwłaszcza z młodym człowiekiem, który przychodzi do teatru, często nic o nim nie wiedząc i czując się w nim obco. To burzenie stereotypów i barier między twórcą a widzem. Na efekty pracy pedagogiczno-teatralnej potrzeba czasu. Wiele instytucji teatralnych jeszcze nie prowadzi takich działań – ale to kwestia czasu. Teatr może się zamykać albo może się otwierać – na przestrzeń, która umożliwia partnerski dialog artysty z widownią. Już niedługo tylko taki właśnie teatr będzie miał swojego wiernego widza.